Quá trình nuôi tôm không thể tránh khỏi việc tôm bị bệnh. Bà con cần nắm được một số loại bệnh thường gặp trên tôm, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị để dễ dàng phán đoán và quyết định trong quá trình nuôi. Kính mời bà con cùng theo dõi 15+ loại bệnh thường gặp trên tôm nuôi trong bài viết dưới đây.

Các bệnh thường gặp trên tôm nuôi

Bệnh nấm đồng tiền

Bệnh nấm đồng tiền ở tôm do tảo cộng sinh với nấm, nấm đồng tiền trên ao có thể có màu xanh, trắng, nâu, vàng… tùy theo màu sắc của tạo. Loại nấm này không ký sinh trên tôm mà chỉ ở trong ao, chúng có mùi tanh rất khó chịu khiến tôm bị stress, bỏ ăn, chậm lớn, còi cọc, dễ mắc các bệnh đường ruột, phân lỏng, phân trắng, teo gan…

Tìm hiểu cách hạn chế nấm đồng tiền trong ao tôm tại đây

nam-dong-tien-trong-ao-tom

Nấm đồng tiền phát tán trong ao tôm nhanh chóng và mạnh mẽ

Bệnh thường gặp trên tôm – Bệnh thối đuôi

Bệnh thối đuôi ở tôm nuôi do vi khuẩn Vibrio spp gây ra, chúng có khả năng lan rộng, lây lan toàn ao. Tôm bị bệnh, đuôi sẽ có những dấu hiệu như: đuôi cụt, đứt gãy, vết thương có màu đen hoặc nâu, có thể đi kèm với rụng râu và rụng chân bơi.

Tôm bị thối đuôi còn ảnh hưởng đến quá trình phát triển của tôm, khiến tôm chậm lớn, bỏ ăn, mất sức… nếu không điều trị kịp thời dễ dẫn đến tình trạng lây lan hàng loạt, khó kiểm soát.

Bệnh tôm phát sáng

Bệnh tôm phát sáng ở tôm là do vi khuẩn Vibrio harveyi và một số loại vi khuẩn phát sáng gây ra. Đúng như tên gọi, trong bóng tối những con tôm bị bệnh sẽ phát sáng màu xanh lam do vi khuẩn Vibrio làm đổi màu các bộ phận trên cơ thể. Bệnh này có thể gây chết tôm lên tới 100%.

Để phòng trừ bệnh tôm phát sáng, người nuôi cần theo dõi tôm thường xuyên ngay từ lúc mới thả. Thường xuyên kiểm tra mẫu nước và gây vi sinh trong nước để đa dạng và cân bằng hệ vi sinh tự nhiên.

benh-tom-phat-sang

Tôm phát sáng trong bóng tối

Bệnh trên tôm – Bệnh còi MBV

Bệnh tôm còi MBV là do vi rút Penaeus monodon baculovirus gây ra. Khi tôm mắc bệnh thường sẽ phân đàn, gan đổi màu vàng hoặc nâu, nhiễm ngoại ký sinh, tôm ăn yếu, lớn chậm khiến ảnh hưởng đến sản lượng.

Khi phát hiện tôm mắc bệnh, bà con cần quản lý chặt chất lượng nước ao tôm. Nên chọn giống tốt, đảm bảo chất  lượng, uy tín trước mỗi vụ nuôi để hạn chế bệnh.

Bệnh đốm trắng

Bệnh đốm trắng là bệnh rất nguy hiểm trên tôm, bệnh này từng  gây ra khủng hoảng ra ngành nuôi tôm giai đoạn những năm 2010. Bệnh đốm trắng thường xuất hiện ở thời điểm 30 – 60 ngày kể từ lúc thả tôm. Tôm nhiễm bệnh sẽ có dấu hiệu như: chán ăn, bơi nghiêng, bơi gần bờ hoặc gần mặt nước.

Dễ nhận biết hơn là trên vỏ tôm, đặc biệt là khu vực phần đầu, đốt bụng thứ 5,6 xuất hiện đốm trắng nhỏ có đường kính 0,5 – 2mm. Tôm khi mắc bệnh đốm trắng khả năng phát tán và lây nhiễm cao, tỷ lệ tôm tử vong có thể lên tới 40 – 70%.

Tìm hiểu chi tiết về bệnh đốm trắng: nguyên nhân, biểu hiện và cách điều trị tại đây

benh-dom-trang

Tôm bị bệnh đốm trắng xuất hiện đốm trắng rõ rệt ở phần đầu

Bệnh đốm đen

Đốm đen, đốm nâu hay thối đen đều là những tên gọi của bệnh này. Bệnh này ảnh hưởng đến tôm ở giai đoạn ấu trùng cho tới lúc trưởng thành. Nguyên nhân là do vi khuẩn Vibrio phá vỡ vỏ. Bệnh đốm đen gây khó khăn cho quá trình lột vỏ, ăn mòn thịt tôm dẫn đến tôm bị rớt đáy.

Ban đầu, trong giai đoạn ấu trùng, chúng có hình dạng giống như tàn thuốc, các vết phồng rộp dễ thấy. Các vết này có chứa một chất giống như gel, những chất này làm hôi nước, dẫn đến tình trạng tôm ăn thịt đồng loại hoặc chết do căng thẳng.

Benh-dom-den

Biểu hiện khi tôm mắc bệnh đốm đen

Bệnh đói thức ăn

Tôm bị đói thức ăn nguyên nhân là do lượng thức ăn được cung cấp không đủ. Nếu tôm bị đói trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, đề kháng khiến tôm dễ bị mắc bệnh.

Tôm bị đói ăn trong thời gian dài sẽ bị thu nhỏ đường ruột, cần phải bổ sung và nong to đường ruột từ từ mới có thể khắc phục. Bệnh đói ăn thường gặp ở những ao tôm quảng canh hơn so với ao thâm canh. Tuy nhiên nuôi thâm canh mật độ dày cũng cần phải quản lý tốt thức ăn chăn nuôi.

Hội chứng tôm chết sớm EMS

Hội chứng tôm chết sớm do vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus gây ra, bệnh sẽ phát tán trong 20 – 30 ngày kể từ khi thả giống. Đây là bệnh thường thấy ở những ao nuôi tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Thông thường, mầm bệnh  được mang từ lúc tôm còn là ấu trùng, do bị lây nhiễm từ tôm bố mẹ. Hoặc do ao nuôi không có mầm bệnh từ vụ trước nhưng không được xử lý sạch sẽ và triệt để.

Tìm hiểu hội chứng tôm chết sớm EMS: nguyên nhân, dấu hiệu, cách xử lý tại đây

Bệnh đầu vàng (YHV)

Bệnh đầu vàng do vi rút yellow head virus (YHV) và vi rút gây hội chứng liên quan đến mang gây ra, chúng được nghiên cứu có tới 6 loại gen khác nhau. Khi tôm bị bệnh, phần đầu, đặc biệt là mang sẽ có màu vàng hoặc nâu, màu sắc toàn thân trở nên nhợt nhạt hơn, tuyến tiêu hóa chuyển màu vàng nên đầu tôm mới có màu vàng. Tôm bị bệnh đầu vàng nếu không phát hiện kịp thời có thể gây chết lên tới 100%, chỉ khoảng sau 3 – 5 ngày phát tán bệnh.

tom-bi-dau-vang

Bệnh đầu vàng trên gây nguy hiểm cho tôm nuôi

Bệnh phân trắng

Có nhiều nghiên cứu cho rằng tôm mắc bệnh phân trắng là do vi khuẩn Vibrio hoặc do nhóm trùng Vermiform, hoặc cũng có thể là do trùng 2 tế bào Gregarine… Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có tài liệu chính thức nào công bố nguyên nhân của bệnh phân trắng.

Giống như tên gọi, phân của tôm sẽ có màu trắng khi tôm bị bệnh, thỉnh thoảng cũng có trường hợp phân tôm có màu vàng nhạt. Khi bị bệnh, gan tụy tôm bị teo, mềm nhũn, phần chỉ lưng chuyển sang màu trắng, ruột bị tắc nghẽn, tổn thương.

Tham khảo thuốc đặc trị bệnh phân trắng Kadak Organic Super tại đây

Bệnh thường gặp trên tôm – Bệnh đuôi đỏ

Bệnh đuôi đỏ hay chính xác hơn là bệnh taura, đây là một loại bệnh thường thấy trên tôm, do vi khuẩn Taura syndrome virus (TSV) gây ra. Khi tôm bị bệnh, vỏ tôm sẽ chuyển sang màu đỏ nhạt, đặc biệt là màu sắc ở đuôi, vỏ tôm mềm, ruột trống thức ăn. Nếu không phát hiện và xử lý kịp thời có thể dẫn đến tử vong, tỷ lệ lên tới 40 – 90%. Bệnh thường xuất hiện ở những ao nuôi thâm canh có mật độ dày, bà con cần đặc biệt lưu tâm.

tom-duoi-do

Bệnh đuôi đỏ trên tôm thẻ chân trắng

Bệnh hoại tử cơ, trắng đuôi, đục cơ

Vốn dĩ 3 bệnh này được xếp chung vào cùng một bệnh vì biểu hiện của những bệnh này giống nhau. Dấu hiệu thường thấy của bệnh là cơ bị đục trắng ở phần đuôi và chạy dọc thân tôm. Tôm bị đục thân thường gặp phải ở những cao nuôi có độ mặn cao 25 – 35%, tôm chết lai rai, tỷ lệ chết tích lũy ở mức 40 – 70%, ảnh hưởng rất lớn đến năng suất và sản lượng vụ nuôi.

Bà con cũng cần phân biệt bệnh đục cơ và hoại tử cơ. Về cơ bản, bệnh hoại tử cơ nghiêm trọng hơn so với bệnh đục cơ, tỷ lệ tôm chết vì bệnh hoại tử cơ cũng cao hơn, cần chú ý hơn.

Theo dõi cách phân biệt đục cơ và hoại tử cơ tại đây.

Bệnh thường gặp trên tôm – Bệnh EHP

Bệnh EHP hay còn gọi là bệnh nhiễm khuẩn gan tụy, cũng là nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm gan tụy. EHP không phải nguyên nhân gây chết nhiều ở tôm nhưng lại là nguyên nhân chính khiến tôm chậm lớn, kém phát triển, ảnh hưởng đến sản lượng và chất lượng vụ nuôi.

Khi tôm mắc bệnh, thường sẽ có các triệu chứng như: trên vùng bụng có màu trắng sữa, tôm ăn ít, chậm lớn, phân hóa kích thước giữa các con trong đàn khá cao.

Tìm hiểu thêm về bệnh EHP: nguyên nhân, biểu hiện và cách điều trị tại đây

Bệnh đen mang (tím mang)

Các bệnh thường gặp trên tôm không thể không kể đến bệnh đen mang. Bệnh đen mang trên tôm nuôi xảy ra do nước ao nuôi bị ô nhiễm hoặc do thiếu hụt axit ascorbic trong chế độ dinh dưỡng của tôm. Đối với ao nuôi có mật độ càng dày, tôm càng lớn thì chất thải hữu cơ càng cao, nước ao càng bị ô nhiễm, tỷ lệ tôm bị đen mang càng lớn.

Tôm bị đen mang ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng hô hấp của tôm, khiến tôm phải thường xuyên ngoi lên mặt nước hoặc bơi sát bờ. Bệnh không phát hiện kịp để có phương án xử lý kịp thời, dễ dàng đến việc tôm chết.

Tìm hiểu chi tiết về bệnh đen mang: nguyên nhân, biểu hiện và cách điều trị tại đây

benh-den-mang

Triệu chứng của bệnh đen mang trên tôm

Bệnh mềm vỏ

Tôm sau khi lột xác có triệu chứng vỏ mềm, lớp vỏ mỏng, tôm vẫn có thể sống nhưng chỉ kéo dài trong vài tuần. Đối với tôm bị bệnh mềm vỏ, vỏ của chúng sần sùi, nhăn nheo và sẫm màu. Vì tôm yếu nên chúng di chuyển rất chậm, tôm yếu, dễ bị đồng loại ăn thịt. Những con tôm này thường không sống được lâu, chúng sẽ yếu dần và chết đi.

Để loại bỏ tình trạng này, bà con phải bổ sung khoáng thường xuyên cho ao tôm, đặc biệt là vào thời điểm tôm lột xác. Đồng thời xử lý đáy ao sau mỗi vụ nuôi và xử lý nước thường xuyên trong suốt cả quá trình nuôi.

benh-tom-mem-vo

Bệnh tôm mềm vỏ gây ra tình trạng chết tôm

Làm sao để hạn chế bệnh trên tôm trong quá trình nuôi

Lựa chọn tôm giống khỏe mạnh

Lựa chọn tôm giống khỏe mạnh là bước đầu để có một vụ nuôi thành công. Để được đánh giá là khỏe mạnh, đàn tôm giống phải đạt được những điều kiện sau:

  • Tôm thon dài, đầu và thân đồng đều, không bị biến dạng, chênh lệch kích thước trong đàn không quá lớn.
  • Màu sắc tôm tươi sáng, tôm thẻ có màu trắng hoặc hơi vàng, tôm sú có màu xám hoặc nâu.
  • Tôm khỏe mạnh, nhanh nhẹn, phản ứng nhanh khi bị kích thích.
  • Tôm có giấy tờ chứng minh nguồn gốc rõ ràng. Kèm theo các giấy xét nghiệm bệnh tật bằng PCR hoặc qua kính hiển vi.

Quản lý tốt môi trường ao nuôi

  • Ao nuôi trước khi thả giống phải được phơi khô đáy, xử lý đáy bằng vôi bột. Nước khi lấy vào ao phải qua xử lý, loại bỏ hết chất thải, mầm bệnh trước khi thả tôm.
  • Xử lý nước bằng chế phẩm sinh học trong suốt quá trình nuôi để phân hủy rác thải hữu cơ, bùn đáy và tiêu diệt các loại vi khuẩn trong ao.
  • Dùng lưới rào xung quanh bờ để ngăn chặn các loại động vật bên ngoài xâm nhập vào trong ao mang theo mầm bệnh.

Kiểm soát thức ăn hợp lý

  • Bà con nên lựa chọn thức ăn công nghiệp phù hợp với tôm, thức ăn phải đảm bảo có nguồn gốc, thành phần rõ ràng.
  • Ngoài ra, nên tạo thức ăn tự nhiên trong ao cho tôm để đa dạng nguồn dinh dưỡng, giúp tôm phát triển tốt hơn.

Bổ sung dinh dưỡng

Nên bổ sung Vitamin C, men vi sinh và khoáng trong suốt quá trình nuôi. Đặc biệt là thời điểm tôm lột, bà con nên bổ sung khoáng để tôm nhanh cứng vỏ, hạn chế các hiện tượng tôm rớt cục thịt, rớt đáy…

Tham khảo một số sản phẩm trong nuôi tôm:

Men ủ xử lý nước ao Alpha Nanogen thế hệ mới

Xử lý nước ao nuôi Aqua Extra (Không cần ngâm ủ)

Điều trị gan, ruột tôm – Sản phẩm 2 trong 1 Pharma Combie

Điều trị phân trắng Kadak Organic Super

Trên đây là những thông tin giúp bà con hiểu hơn về bệnh trên tôm nuôi để có những biện pháp phòng và điều trị hiệu quả. Bà con có bất kỳ thắc mắc nào cần giải đáp, vui lòng liên hệ: