Tôm phát sáng là một trong những bệnh nguy hiểm trên tôm do nhóm vi khuẩn Vibrio gây ra. Tôm khi mắc bệnh sẽ phát sáng trong bóng tối, bỏ ăn và chết rải rác trong ao. Nếu không kịp thời phát hiện sẽ gây tổn thất cho ao nuôi. Để hiểu hơn về bệnh và cách điều trị, cùng Apex Pharma tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Bệnh tôm phát sáng là gì?

Tôm phát sáng là bệnh do vi khuẩn Vibrio gây ra, trong đó nguy hiểm nhất là Vibrio Harveyi. Sở dĩ tôm phát sáng là do vi khuẩn này có khả năng phát quang sinh học thông qua phản ứng hóa học giữa enzyme luciferase và chất nền luciferin trong gan tôm.

Chúng xâm nhập vào cơ thể tôm, phát triển mạnh mẽ trong hệ tiêu hóa và mô của tôm, sản xuất ra một số enzyme và độc tố gây tổn thương các mô và tế bào của tôm.

Vi khuẩn Vibrio harveyi tồn tại tự nhiên trong môi trường nước biển và nước lợ. Khi điều kiện môi trường không thuận lợi (nhiệt độ nước cao, mật độ nuôi dày, ô nhiễm hữu cơ, suy giảm chất lượng nước…) vi khuẩn có thể tăng sinh nhanh chóng. Chúng xâm nhập vào cơ thể tôm thông qua miệng, mang, hoặc các vết thương trên cơ thể.

Thời điểm tôm có thể mắc bệnh phát sáng

Bệnh tôm phát sáng thường đã ủ bệnh từ giai đoạn giống, nếu người nuôi không kiểm tra sức khỏe tôm khi mua giống thì rất có khả năng tôm mắc bệnh này. Bệnh sẽ phát tán và có biểu hiện rõ ràng sau khi nuôi 1 tháng.

Đặc biệt, khi ao nuôi ở trong những điều kiện này thì bệnh bùng phát nhanh và mạnh mẽ hơn.

  • Mùa nóng: Bệnh thường bùng phát mạnh trong các tháng mùa nóng khi nhiệt độ nước cao, thường từ tháng 4 đến tháng 9. Nhiệt độ cao là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển nhanh chóng của vi khuẩn Vibrio harveyi.
  • Khi tôm đang ở giai đoạn nhạy cảm: Tôm thường dễ mắc bệnh phát sáng khi đang trong giai đoạn giống hoặc tôm nhỏ (postlarvae). Ở giai đoạn này, hệ miễn dịch của tôm chưa phát triển đầy đủ, dễ bị tác động bởi các yếu tố môi trường.
  • Sau mưa lớn: Mưa lớn có thể gây ra sự thay đổi đột ngột về độ mặn, nhiệt độ, và pH của nước, làm suy yếu sức đề kháng của tôm và tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
  • Khi chất lượng nước suy giảm: Nếu chất lượng nước nuôi bị ô nhiễm do mật độ nuôi quá cao, thức ăn thừa, hoặc chất thải từ tôm không được quản lý tốt, vi khuẩn Vibrio harveyi sẽ phát triển mạnh và gây bệnh.
  • Khi quản lý ao nuôi kém: Các ao nuôi không được vệ sinh tốt, không thay nước thường xuyên hoặc có quá nhiều chất hữu cơ tích tụ cũng là điều kiện lý tưởng để bệnh phát sáng bùng phát.

Tham khảo một số sản phẩm trong nuôi tôm:

Men ủ xử lý nước ao Alpha Nanogen thế hệ mới

Xử lý nước ao nuôi Aqua Extra (Không cần ngâm ủ)

Điều trị gan, ruột tôm – Sản phẩm 2 trong 1 Pharma Combie

Điều trị phân trắng Kadak Organic Super

Biểu hiện của bệnh tôm phát sáng

Bệnh tôm phát sáng rất dễ nhận biết, đặc biệt là khả năng phát sáng của tôm trong bóng tối. Ngoài ra, khi tôm mắc bệnh sẽ có những biểu hiện như:

  • Tôm phát sáng trong bóng tối: Biểu hiện rõ ràng nhất là khi quan sát tôm trong bóng tối hoặc vào ban đêm, cơ thể tôm sẽ phát ra ánh sáng màu xanh lá hoặc xanh dương. Ánh sáng này do vi khuẩn Vibrio harveyi tạo ra.
  • Tôm yếu và bơi lờ đờ: Tôm bị nhiễm bệnh thường bơi lờ đờ, không hoạt động mạnh như bình thường. Chúng thường nổi lên gần mặt nước hoặc tập trung ở các góc ao nuôi.
  • Giảm ăn: Tôm bị bệnh thường bỏ ăn hoặc ăn ít hơn so với bình thường. Điều này là do vi khuẩn gây ra sự suy giảm chức năng tiêu hóa và hệ thống miễn dịch của tôm.
  • Cơ thể tôm nhợt nhạt: Màu sắc của tôm bị bệnh thường nhợt nhạt, mất đi màu sắc tự nhiên. Vỏ tôm có thể trở nên mềm yếu, dễ bị tổn thương.
  • Tôm chết hàng loạt: Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến tình trạng chết hàng loạt. Tôm chết thường có hiện tượng phát sáng rõ ràng hơn, đặc biệt là trong nước tối hoặc vào ban đêm.
  • Thay đổi chất lượng nước: Mặc dù không phải là biểu hiện trực tiếp trên tôm, nhưng khi bệnh phát sáng xuất hiện, chất lượng nước trong ao nuôi thường có dấu hiệu bị ô nhiễm, với hàm lượng chất hữu cơ cao và sự bùng phát của vi khuẩn Vibrio.

Nguyên nhân gì khiến tôm mắc bệnh phát sáng?

Nguyên nhân chính gây bệnh phát sáng là do vi khuẩn Vibrio harveyi, một loại vi khuẩn phát quang sinh học có khả năng sản xuất ánh sáng. Vi khuẩn này tồn tại tự nhiên trong nước biển và nước lợ, và khi gặp điều kiện thuận lợi, chúng sẽ phát triển mạnh và gây bệnh cho tôm.

Nước ao nuôi bị ô nhiễm, chứa nhiều chất hữu cơ từ thức ăn thừa, phân tôm, và chất thải khác, tạo môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển. Khi chất lượng nước giảm, vi khuẩn Vibrio có cơ hội sinh sôi và xâm nhập vào cơ thể tôm.

Nuôi tôm với mật độ quá cao làm tăng lượng chất thải trong ao, gây căng thẳng cho tôm và làm suy yếu hệ miễn dịch. Điều này khiến tôm dễ bị nhiễm bệnh, bao gồm cả bệnh phát sáng.

Các yếu tố như nhiệt độ, độ mặn, pH của nước thay đổi đột ngột có thể làm suy yếu sức đề kháng của tôm, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây bệnh.

Vệ sinh ao nuôi không đảm bảo, không thay nước thường xuyên, không loại bỏ bùn đáy và chất hữu cơ tích tụ có thể dẫn đến sự bùng phát vi khuẩn gây bệnh.

Khi hàm lượng oxy hòa tan trong nước thấp, vi khuẩn gây bệnh có xu hướng phát triển mạnh hơn, đặc biệt là trong điều kiện nước tù, thiếu luân chuyển.

Tôm bị stress do môi trường không ổn định, thiếu thức ăn, hoặc các yếu tố khác có thể làm giảm khả năng chống lại bệnh tật, khiến chúng dễ bị nhiễm vi khuẩn gây bệnh phát sáng.

Cách phòng bệnh tôm phát sáng

Quản lý chất lượng nước

Kiểm tra và duy trì các thông số nước ổn định: Đảm bảo các yếu tố như pH, nhiệt độ, độ mặn, và hàm lượng oxy hòa tan trong nước luôn ở mức phù hợp. Tránh sự thay đổi đột ngột của các thông số này.

Loại bỏ thức ăn thừa và chất thải từ tôm, thường xuyên thay nước và quản lý bùn đáy để tránh tích tụ chất hữu cơ và kiểm soát khí độc, vi khuẩn trong ao nuôi bằng các chế phẩm sinh học xử lý nước để hạn chế sự phát triển của vi khuẩn có hại.

Quản lý môi trường ao nuôi

Tránh nuôi tôm với mật độ quá cao để giảm căng thẳng cho tôm và hạn chế sự phát triển của vi khuẩn trong ao. Làm sạch ao nuôi trước, trong và sau mỗi vụ nuôi, khử trùng ao và thiết bị nuôi để loại bỏ vi khuẩn gây bệnh.

Đảm bảo hệ thống quạt nước hoạt động hiệu quả để tăng cường lượng oxy hòa tan và duy trì lưu thông nước trong ao.

Chăm sóc sức khỏe tôm

Chọn tôm giống từ nguồn uy tín, khỏe mạnh và có khả năng chống chịu bệnh tốt. Cho tôm ăn thức ăn chất lượng, đầy đủ và đa dạng nguồn dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng. Tránh cho ăn quá nhiều làm nước ao bị ô nhiễm do thức ăn thừa.

Khi cần thiết, có thể sử dụng các loại thuốc hoặc kháng sinh theo chỉ định của chuyên gia để phòng bệnh. Tuy nhiên, không nên lạm dụng kháng sinh tránh suy giảm chức năng miễn dịch của tôm cũng như hạn chế được dư lượng kháng sinh.

Giám sát và phát hiện sớm bệnh

Quan sát tôm hàng ngày để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường kịp thời, bao gồm giảm ăn, bơi lờ đờ, hoặc phát sáng trong bóng tối. Thường xuyên kiểm tra mật độ vi khuẩn Vibrio trong nước để có biện pháp điều chỉnh kịp thời.

Sử dụng các biện pháp sinh học

Có thể nuôi ghép tôm với các loài cá có khả năng ăn vi khuẩn hoặc các loại tảo để hạn chế sự phát triển của Vibrio Harveyi. Điều này vừa giúp hạn chế vi khuẩn, vừa giúp tối ưu được lợi nhuận trong ao nuôi.

Tham khảo một số sản phẩm trong nuôi tôm:

Men ủ xử lý nước ao Alpha Nanogen thế hệ mới

Xử lý nước ao nuôi Aqua Extra (Không cần ngâm ủ)

Điều trị gan, ruột tôm – Sản phẩm 2 trong 1 Pharma Combie

Điều trị phân trắng Kadak Organic Super

Xem đầy đủ sản phẩm tại đây

Trên đây là những thông tin cơ bản về bệnh tôm phát sáng, hy vọng sẽ mang đến cho bạn đọc những thông tin mới mẻ và quan trọng. Bà con có bất kỳ thắc mắc nào cần giải đáp, vui lòng liên hệ: