Bệnh vàng chân, vàng mang trên tôm có biểu hiện rõ ràng cho thấy sự thay đổi của chất lượng nước. Vậy phải làm sao để nhận biết và xử lý tình trạng này tránh gây ra thiệt hại? Cùng Apex Pharma tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Nguyên nhân của bệnh vàng chân, vàng mang trên tôm

  • Khi nước có độ pH thấp do phèn hoặc sự hình thành axit từ các chất hữu cơ phân hủy, tôm dễ bị nhiễm bệnh vàng chân, vàng mang do nước có tính axit gây kích ứng các mô ở chân và mang của tôm.
  • Tình trạng tảo tàn, nguồn nước ô nhiễm, các chất lơ lửng trong ao nhiều, bám vào mang tôm khiến tôm vàng mang.
  • Ao nuôi chứa nhiều kim loại nặng bám vào thân tôm khiến chân và mang tôm bị vàng.

Quá trình hình thành phèn sắt trong ao

Quá trình hình thành phèn sắt trong ao thường bắt nguồn từ các yếu tố tự nhiên và hoạt động của vi sinh vật trong đất và nước. Quá trình sẽ trải qua nhiều giai đoạn hình thành phèn sắt phổ biến:

  • Oxy hóa các khoáng chất chứa sắt: Khi ao tôm có hàm lượng khoáng chất chứa sắt (Fe) cao, chẳng hạn như pyrit (FeS₂) có trong đất đáy ao, quá trình oxy hóa sẽ chuyển sắt từ trạng thái không tan (Fe²⁺) sang trạng thái tan (Fe³⁺) dưới tác dụng của oxy, tạo ra các hợp chất sắt hòa tan trong nước.
  • Phản ứng tạo axit: Quá trình oxy hóa của pyrit tạo ra các sản phẩm như ion sắt (Fe³⁺) và axit sulfuric (H₂SO₄). Sự hình thành axit làm giảm pH nước, khiến môi trường nước trong ao trở nên chua, đặc biệt là trong các ao đất phèn tiềm tàng hoặc các khu vực đất chứa nhiều sắt.
  • Kết tủa và tích tụ phèn: Khi ion sắt (Fe³⁺) phản ứng với các ion OH⁻ có trong nước, nó tạo thành kết tủa sắt hydroxit (Fe(OH)₃), tạo màu vàng đục trong nước ao. Đây là phèn sắt, kết tủa và tích tụ ở đáy ao, làm nước đục và ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường ao.
  • Giảm oxy trong nước: Phèn sắt có thể kết tủa thành lớp bùn sắt ở đáy ao, cản trở quá trình khuếch tán oxy từ nước xuống đáy ao. Điều này làm giảm hàm lượng oxy hòa tan, gây hại cho hệ sinh thái nước và sự phát triển của tôm.

Tác hại của phèn sắt đối với ao nuôi tôm

Phèn trong ao tôm có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cả tôm và hệ sinh thái ao.

  • Phèn làm giảm pH của nước, khiến môi trường trở nên chua, gây khó khăn cho tôm trong việc hấp thụ oxy. Khi thiếu oxy, tôm dễ bị stress và giảm sức đề kháng.
  • Phèn có thể làm tăng nồng độ các kim loại nặng như sắt và nhôm trong nước, gây độc hại cho tôm và làm ảnh hưởng đến các quá trình trao đổi chất.
  • Phèn khiến các vi sinh vật có lợi trong ao khó phát triển, làm mất cân bằng hệ sinh thái và giảm khả năng phân hủy chất hữu cơ.
  • Phèn khiến tôm dễ mắc bệnh, ăn kém, chậm lớn, dẫn đến giảm năng suất.

Để giảm thiểu tác hại của phèn, người nuôi cần kiểm tra độ pH thường xuyên, sử dụng các biện pháp xử lý như vôi hoặc các sản phẩm khử phèn chuyên dụng.

Biểu hiện khi ao nhiễm phèn

  • Nước ao thường có màu vàng nâu hoặc vàng đục, do sắt kết tủa trong nước. Đây là dấu hiệu phèn sắt tích tụ ở mức cao.
  • Nước bị nhiễm phèn có tính axit, khiến pH thường giảm xuống dưới 6. Điều này có thể gây stress cho tôm và ảnh hưởng đến sự phát triển của tảo và vi sinh vật có lợi trong ao.
  • Phèn tích tụ ở đáy ao làm cho bùn chuyển sang màu đỏ hoặc nâu đỏ, do các hợp chất sắt lắng đọng.
  • Tôm thường bơi lờ đờ trên mặt nước, đặc biệt là vào sáng sớm. Tôm có thể có dấu hiệu vàng chân, vàng mang do phèn gây kích ứng và làm tổn thương mang tôm.
  • Phèn làm giảm oxy hòa tan trong nước, khiến tôm gặp khó khăn khi hô hấp, dễ dẫn đến chết ngạt, đặc biệt là ở khu vực đáy ao.
  • Vi sinh vật và tảo có lợi trong ao bị giảm mạnh, gây mất cân bằng sinh thái, ảnh hưởng tiêu cực đến chuỗi dinh dưỡng trong ao.

Biện pháp xử lý khi ao tôm nhiễm phèn

Sử dụng vôi

Sử dụng vôi CaCO₃ (vôi nông nghiệp) hoặc Ca(OH)₂ (vôi tôi) để nâng pH nước ao, trung hòa độ axit. Liều lượng thường từ 15-20 kg/1.000 m² (tùy theo mức độ nhiễm phèn).

Trong quá trình nuôi thì xử lý phèn với liều lượng vôi khoảng 10kg/1000m3, sử dụng định kỳ 20 ngày/lần, trước và sau khi trời mưa.

Rải vôi đều khắp ao, đặc biệt là những khu vực có dấu hiệu lắng đọng phèn ở đáy ao.

 

Sử dụng EDTA

  • Hòa tan EDTA trong nước và rải đều khắp ao, đặc biệt ở những vùng nước bị nhiễm phèn nặng.
  • Sử dụng với liều lượng khoảng 1-2kg EDTA cho mỗi 1.000 m³ nước. Tùy theo mức độ nhiễm phèn mà có thể điều chỉnh liều lượng.

Tham khảo một số sản phẩm trong nuôi tôm:

Xem đầy đủ sản phẩm tại đây

Trên đây lý do khiến tôm bị vàng chân, vàng mang. Bà con có bất kỳ thắc mắc nào trong quá trình nuôi vui lòng liên hệ Apex Pharma để được tư vấn: