Nồng độ oxy hòa tan trong ao nuôi là một trong những chỉ số quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ sống sót của các loài thủy sản. Vì thế mà người nuôi cần kiểm tra nồng độ oxy hòa tan thường xuyên để điều chỉnh kịp thời tránh thất thoát không đáng có. Vậy có thể kiểm tra nồng độ oxy bằng cách nào? Cùng Apex Pharma tìm hiểu ngay sau đây.

Oxy hòa tan là gì?

Oxy hòa tan là Dissolved Oxygen (gọi tắt là DO), là dưỡng khí hòa tan trong nước giúp duy trì sự hô hấp của các loài sống dưới nước như tôm, cua, cá…Oxy hòa tan được hình thành nhờ sự nhờ sự hòa tan của không khí kết hợp với quá trình quang hợp của tảo.

Nếu thiếu oxy hòa tan trong nước, các loài sinh vật dưới nước phải ngoi lên mặt nước để lấy oxy khiến chúng bị mất sức. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ khiến tôm bị rớt đáy do không thể thở và hô hấp.

Nồng độ oxy thích hợp của một số loài thủy sản

Mỗi loài động vật dưới nước sẽ cần một lượng oxy hòa tan khác nhau. Nếu oxy thấp hơn ngưỡng chịu đựng, thủy sản sẽ yếu dần và chết đi. Dưới đây là ngưỡng oxy hòa tan của một số loài tôm cá dưới nước:

  • Tôm: Nồng độ oxy trong khoảng 3 – 4mg/l sẽ khiến tôm nguy kịch, dưới 1mg/l sẽ khiến tôm chết hàng loạt.
  • Cá nước lạnh: Nồng độ oxy trong khoảng 5 – 6mg/l sẽ khiến cá nguy kịch, dưới 3.5mg/l sẽ khiến cá bị chết.
  • Cá nước nóng: Nồng độ oxy trong khoảng 4 – 5mg/l sẽ khiến cá gặp khó khăn khi hô hấp, dưới 2mg/l sẽ khiến cá chết.

Đối với hầu hết các loài cá, nồng độ oxy hòa tan trong nước ở mức trên 5mg/l là thích hợp nhất cho sự sinh trưởng phát triển. Còn đối với tôm, oxy hòa tan ở mức 5 – 7mg/l là mức tốt nhất.

Tại sao ao nuôi lại bị thiếu oxy?

Có rất nhiều nguyên nhân khiến ao nuôi bị thiếu hụt oxy gây trở ngại cho quá trình hô hấp của tôm cá. Cùng điểm qua một số nguyên nhân sau đây để dễ dàng kiểm soát nồng độ oxy trong nước.

  • Nuôi mật độ cao: Nuôi mật độ quá cao sẽ khiến vật nuôi phải tranh chấp oxy lẫn nhau. Chưa kể chất thải, thức ăn thừa nhiều trong ao cũng khiến ao thiếu hụt oxy.
  • Sự phân hủy chất hữu cơ: Khi thực vật, lá cây, hoặc các chất hữu cơ khác trong ao phân hủy, quá trình này tiêu tốn nhiều oxy. Điều này có thể dẫn đến mức oxy hòa tan trong nước giảm xuống.
  • Tảo và vi khuẩn: Tảo và vi khuẩn trong ao cũng tiêu thụ oxy khi chúng phân hủy các chất hữu cơ hoặc khi chúng phát triển quá mức (chứng tảo nở hoa). Nếu có quá nhiều tảo, chúng có thể làm giảm lượng oxy trong nước, đặc biệt là vào ban đêm khi chúng không thực hiện quá trình quang hợp.
  • Không có khuấy động: Nếu ao thiếu sự khuấy động, nước sẽ không được trao đổi oxy từ không khí một cách hiệu quả. Sự khuấy động có thể giúp oxy hòa tan vào nước từ không khí, và nếu không có nó, lượng oxy trong nước có thể giảm.
  • Nhiệt độ cao: Nhiệt độ cao có thể làm giảm khả năng hòa tan của oxy trong nước. Nước ấm thường chứa ít oxy hơn so với nước lạnh.
  • Ô nhiễm và chất lượng nước: Các chất ô nhiễm như hóa chất, chất thải công nghiệp hoặc nước thải sinh hoạt có thể làm giảm chất lượng nước và ảnh hưởng đến lượng oxy hòa tan.

Tác hại khi ao nuôi thiếu oxy

Nếu ao thiếu oxy, tôm sẽ bị ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe, một số triệu chứng thường thấy khi tôm thiếu oxy có thể kể đến như:

  • Tôm nổi đầu, dạt vào mé, tấp bờ để lấy oxy từ không khí
  • Tôm bơi yếu, giảm ăn, thậm chí bỏ ăn
  • Oxy càng thấp thì khí độc đáy ao càng cao, là điều kiện để vi khuẩn yếm khí phát triển, gây hại cho tôm cá.
  • Tôm giảm sức đề kháng, dễ nhiễm bệnh
  • Khi tình trạng thiếu oxy kéo dài, tôm cá sẽ có tình trạng chết rải rác, đặc biệt là vào sáng sớm, kiểm tra mang thấy mang chuyển hồng hoặc trắng ngà.
  • Tôm chậm tăng trưởng, hệ số thức ăn cao

Khi sử dụng vi sinh xử lý nước thấy triệu chứng trên tôm, cá giảm rõ rệt thì càng chứng tỏ là ao đang thiếu oxy hòa tan trầm trọng.

Cách kiểm tra nồng độ oxy hòa tan trong ao nuôi

Kiểm tra nồng độ oxy hòa tan bằng chất chỉ thị

  • Bước 1: Rửa sạch lọ đựng mẫu nước bằng bằng mẫu cần kiểm tra, sau đó lấy nước mẫu đến mép lọ, lau khô xung quanh.
  • Bước 2: Lắc đều dung dịch chỉ thị, sau đó nhỏ vào mẫu nước (liều lượng tùy thuộc vào nồng độ dung dịch, theo dõi cách dùng trên bao bì). Đẩy nắp lọ ngay sau khi nhỏ.
  • Bước 3: So sánh màu nước trong lọ với bảng màu đi kèm, trùng với màu nào thì xác định nồng độ đó. Thực hiện dưới ánh sáng tự nhiên, không dùng ánh sáng trực tiếp chiếu vào.

Lưu ý: Sau mỗi lần kiểm tra cần rửa sạch lọ đụng mẫu nước để đảm bảo độ chính xác cho những lần thu tiếp theo..

Kiểm tra nồng độ oxy hòa tan bằng máy

Đo nồng độ oxy hòa tan bằng máy chuyên dụng có độ chính xác cao nhưng giá thành sẽ cao hơn. Loại này phù hợp với những khu nuôi tôm công nghệ cao diện tích lớn, nuôi trong nhà…

Tùy thuộc vào mỗi loại máy sẽ có cách đo khác nhau. Vì thế, khi lựa chọn máy đo oxy hòa tan, bà con cần tìm hiểu những loại máy đơn giản, dễ sử dụng và thao tác trong ao. Đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng bất kỳ loại máy hay dụng cụ nào trong ao nuôi.

Hướng dẫn điều chỉnh oxy hòa tan trong ao

Khi phát hiện tôm có dấu hiệu thiếu oxy, nổi đầu, dạt vào bờ, bà con cần tăng cường quạt nước, sục khí để cung cấp oxy kịp thời cho tôm. Đồng thời, áp dụng một số biện pháp sau để xử lý tình trạng này:

  • Xi phông đáy ao, thay nước 20 – 30% nếu có điều kiện
  • Giảm lượng thức ăn để hạn chế chất thải hữu cơ, ổn định chất lượng nước
  • Sử dụng chế phẩm sinh học Alpha Nanogen để xử lý đáy ao, cải thiện chất lượng nước.
  • Kiểm tra nồng độ oxy hòa tan 2 lần/ngày vào sáng và chiều để đối chiếu sự chênh lệch và biến động để có biện pháp khắc phục kịp thời.

Tham khảo một số sản phẩm trong nuôi tôm:

Xem đầy đủ sản phẩm tại đây

Trên đây là tầm quan trong của oxy hòa tan và cách kiểm tra oxy hòa tan trong ao bà con cần biết để kịp thời điều chỉnh. Bà con có bất kỳ thắc mắc nào trong quá trình nuôi vui lòng liên hệ Apex Pharma để được tư vấn: