Nồng độ pH trong ao nuôi ảnh hưởng rất lớn đến chất nước và sức khỏe tôm cá. Vì vậy, công tác kiểm tra nồng độ pH trong ao cần được triển khai thường xuyên để hạn chế tình trạng chỉ số pH thay đổi đột ngột. Ngoài ra, bà con cần có kinh nghiệm tăng giảm độ pH trong ao nuôi để áp dụng lúc cần, nhanh chóng đưa chỉ số pH về trạng thái ổn định, tránh gây ảnh hưởng đến tôm cá.

Cùng Apex Pharma tìm hiểu về cách tăng giảm độ pH trong ao nuôi tôm trong bài viết dưới đây.

Chỉ số pH trong ao nuôi là gì? Bao nhiêu là hợp lý?

Nồng độ pH trong ao nuôi là chỉ số hoạt động của các ion H+ trong môi trường nước ao, chỉ số này thể hiện độ cứng của nước. Độ pH sẽ giao động từ 0 – 14. pH > 7 nghĩa là nước ao ở môi trường kiềm, pH < 7 tức nước ao ở môi trường axit, pH = 7 là môi trường trung tính.

Trong ao nuôi tôm, pH giao động từ 7,5 – 8,5 là tốt nhất cho sự phát triển của tôm. Trong ngày, nếu nồng độ pH vượt ra khỏi khoảng an toàn 0,5 đơn vị sẽ khiến tôm bị sốc. Mỗi ngày, người nuôi nên đo chỉ số pH 2 lần vào lúc 6h sáng và 14h chiều để kiểm tra sự chênh lệch, nếu có cần tiến hành các biện pháp để ổn định chỉ số pH.

Nguyên nhân gây biến đổi chỉ số pH trong ao nuôi

Có rất nhiều nguyên nhân gây biến đổi chỉ số pH trong ao, ngoài ổn định pH kịp thời thì người nuôi còn cần nắm bắt nguyên nhân để có biện pháp ngăn chặn và hạn chế.

  • Quá trình quang hợp của tảo: Tảo trong ao quang hợp vào ban ngày, hấp thụ CO2 và làm tăng pH. Vào ban đêm, tảo không quang hợp mà hô hấp, thải ra CO2 làm giảm pH.
  • Sự phân hủy chất hữu cơ: Chất thải từ tôm, thức ăn dư thừa và các chất hữu cơ khác phân hủy, sinh ra CO2 và các axit hữu cơ, làm giảm pH.
  • Nguồn nước bổ sung: Nguồn nước cấp vào ao nếu có độ pH cao hoặc thấp sẽ làm thay đổi độ pH tổng thể của ao.
  • Sự hòa tan của các loại hóa chất: Sử dụng hóa chất, vôi (CaCO3), hoặc các loại khoáng chất để điều chỉnh môi trường có thể làm tăng hoặc giảm pH tùy thuộc vào loại hóa chất được sử dụng.
  • Khí hậu và thời tiết: Mưa acid (mưa có pH thấp) hoặc bốc hơi mạnh (cô đặc ion trong nước) có thể gây biến động độ pH.
  • Sự phát triển của vi sinh vật: Các vi khuẩn và vi sinh vật trong ao, đặc biệt là vi khuẩn nitrat hóa, có thể tạo ra các chất làm giảm pH khi phân hủy các chất hữu cơ.
  • Ao được xây dựng ở những vùng đất phèn, pH đất thấp kéo theo pH nước giảm, khi mưa phèn bị rửa trôi xuống ao khiến pH giảm đột ngột.

Độ pH thay đổi ảnh hưởng như thế nào đến vật nuôi

Sự thay đổi đột ngột của pH kéo theo những thay đổi trong ao nuôi, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nước và vật nuôi, cản trở quá trình sinh trưởng và phát triển bình thường của tôm cá.

Ảnh hưởng khi pH thấp

  • Giảm khả năng hô hấp: pH thấp làm thay đổi cấu trúc hóa học của nước, khiến tôm cá khó khăn hơn trong việc hấp thụ oxy qua mang. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu oxy, khiến chúng dễ mệt mỏi và chết dần.
  • Stress và giảm sức đề kháng: pH thấp làm tôm cá bị stress, giảm sức đề kháng đối với bệnh tật. Điều này khiến chúng dễ bị nhiễm bệnh do vi khuẩn, nấm và ký sinh trùng.
  • Tổn thương mô: pH quá thấp có thể gây tổn thương cho các cơ quan nội tạng và mô ngoài da của tôm cá, đặc biệt là lớp mang và da, dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng.
  • Rối loạn trao đổi chất: Sự thay đổi trong độ pH làm ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, khiến tôm cá không thể hấp thụ và sử dụng dưỡng chất một cách hiệu quả. Điều này làm chậm sự phát triển và có thể dẫn đến tử vong.
  • Ảnh hưởng đến sinh sản: Trong môi trường có pH thấp, tôm cá có thể gặp khó khăn trong quá trình sinh sản, và trứng dễ bị chết hoặc không nở.

Ảnh hưởng khi pH cao

  • Rối loạn cân bằng ion: Khi pH nước quá cao (kiềm tính), nó có thể làm rối loạn sự cân bằng ion trong cơ thể tôm cá, gây khó khăn cho việc duy trì sự ổn định nội môi (homeostasis), dẫn đến các vấn đề về sinh lý và sức khỏe.
  • Giảm khả năng hấp thụ oxy: pH cao có thể làm giảm khả năng hòa tan oxy trong nước, khiến tôm cá gặp khó khăn trong việc hô hấp. Điều này có thể dẫn đến hiện tượng thiếu oxy, khiến chúng dễ bị suy yếu và tử vong.
  • Gây stress và làm suy giảm sức đề kháng: Nước có pH cao làm cho tôm cá dễ bị stress, khiến sức đề kháng của chúng suy giảm, làm tăng nguy cơ mắc bệnh và nhiễm trùng do vi khuẩn, vi rút và ký sinh trùng.
  • Độc tố amoniac tăng: Ở pH cao, amoniac trong nước trở nên độc hại hơn đối với tôm cá. Amoniac ở dạng không ion hóa (NH₃) rất độc và có thể gây tổn thương mang, da và các mô khác, thậm chí dẫn đến tử vong.
  • Tổn thương mô: Tôm cá khi sống trong môi trường có pH quá cao có thể gặp các vấn đề về tổn thương mang và mô mềm, dẫn đến khó khăn trong hô hấp và chức năng cơ thể bị suy giảm.
  • Ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển: pH cao có thể làm giảm khả năng hấp thụ dưỡng chất và làm rối loạn quá trình trao đổi chất. Tôm cá có thể không lớn nhanh và kém phát triển nếu sống trong nước có pH cao.
  • Giảm hiệu quả thuốc và các biện pháp xử lý: Khi pH quá cao, nhiều loại thuốc và biện pháp xử lý nước có thể không phát huy được tác dụng tối ưu, làm tăng rủi ro mắc bệnh và giảm hiệu quả nuôi trồng.

Hướng dẫn tăng giảm độ pH trong ao nuôi

Hướng dẫn tăng pH

  • Những ao nuôi tôm ở vùng nhiễm phèn, bà con ổn định pH bằng cách khoáng hóa bùn đáy bằng vôi và phơi ao.
  • Thường xuyên kiểm tra chất lượng nước, rải vôi ở bờ trước khi mưa xuống để tránh tình trạng pH giảm độ ngột.
  • 50 – 100kg Ca(OH)2 để tăng pH nhanh trong trường hợp cần thiết, lấy nước trong tạt đều khắp ao lúc trời chiều mát hoặc tối. Kiểm tra pH sau 2h để xác định nồng độ pH hiện tại để có phương án tốt nhất.

Hướng dẫn giảm pH

  • Nếu nồng độ pH buổi sáng cao hơn 8.3, bà con tiến hành tạt rỉ mật đường hoặc đường cát liều lượng 0.3kg/m3 để giảm pH trong ao.
  • Kiểm soát mật độ tảo trong ao, sử dụng Alpha Nanogen sẽ cắt tảo, giảm mật độ tảo độc trong ao.
  • Chạy quạt nước liên tục, duy trì hàm lượng oxy hòa tan ở mức 4ppm đối với ao mật độ thưa, và 6 – 8ppm đối với ao nuôi mật độ cao.
  • Duy trì độ trong của nước ở mức 30cm, dưới 25cm sẽ làm ảnh hưởng đến độ pH.

Tham khảo một số sản phẩm trong nuôi tôm:

Xem đầy đủ sản phẩm tại đây

Trên đây là phương pháp tăng giảm độ pH trong ao nuôi bà con cần biết để áp dụng trong những trường hợp khẩn cấp. Bà con có bất kỳ thắc mắc nào trong quá trình nuôi vui lòng liên hệ Apex Pharma để được tư vấn: