Kiểm tra PO4 trong ao nuôi thủy sản là một bước quan trọng để xác định và kiểm soát tảo hại trong ao nuôi. Kiểm soát tảo cũng chính là kiểm soát tốt môi trường sống của tôm cá, hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tôm cá. Cùng Apex Pharma tìm hiểu lý do PO4 tăng cao và cách kiểm soát hàm lượng PO4 đơn giản, hiệu quả.

Tại sao phải kiểm tra PO4 trong ao?

Hàm lượng PO4 là chỉ tiêu quan trọng trong ao nuôi thủy sản, thể hiện mật độ tảo phát triển trong ao. Trong ao có hai nhóm tảo bà con cần quan tâm là tảo lợi và tảo hại. 

Nhóm tảo lợi gồm có tảo khuê, tảo lục, nhóm này không gây hại trong ao, không có hiện tượng nở hoa. Nhóm tảo hại gồm có tảo mắt, tảo giáp, tảo lam, khi tảo quá nhiều sẽ gây ra hiện tượng nở hoa sản sinh ra chất độc, làm nhớt nước, vướng vào mang khiến tôm cá khó hô hấp.

Nguồn dinh dưỡng chính để tảo phát triển là Nitơ và Photpho với hàm lượng 7:1. Khi Phospho tăng lên sẽ gây mất cân bằng tỷ lệ, khiến cho tảo độc phát triển. Còn nếu Photpho giảm thì sẽ giúp tảo lợi phát triển.

Trong ao, photpho không tồn tại ở dạng nguyên bản mà tồn tại dưới dạng PO4-P. Vì thế, khi PO4-P tăng cao thì Photpho cũng tăng cao, tạo môi trường có lợi cho tảo hại. Việc kiểm tra PO4-P trong ao giúp phát hiện và điều chỉnh kịp thời hàm lượng PO4-P.

Nguyên nhân nào khiến PO4 tăng cao?

Ngày nay, bà con thường nuôi tôm theo mô hình thâm canh, công nghệ cao sử dụng hoàn toàn thức ăn công nghiệp, mỗi ngày cho ăn 4 – 6 cữ, điều này đồng nghĩa với việc Nito và Photpho luôn hiện hữu trong ao.

Theo một số kết quả kiểm tra, cho thấy tôm chỉ sử dụng khoảng 21%N và 19%P trong thức ăn. Tức, 79%N và 81%P còn lại sẽ dư thừa và tồn tại trong ao nếu không được xử lý. Đây cũng chính là lý do hàm lượng PO4 trong ao tăng cao, nếu không kịp thời phát hiện và xử lý tốt sẽ khiến tảo nở hoa, khó kiểm soát.

Tác hại khi hàm lượng PO4 trong ao tăng cao

Trong quá trình nuôi tôm, các chỉ số như NO­2-N, NO3-N sẽ tăng dần theo thời gian, tỷ lệ thuận với lượng thức ăn phát thải. Trong khi đó NH4-N lại cao vào đầu vụ, càng về sau càng ổn định và cân bằng vào cuối vụ do quá trình tảo quang hợp hấp thụ.

Hàm lượng P thải ra từ thức ăn rất lớn, tảo cũng hấp thụ mạnh mẽ chất này, tuy nhiên sẽ không thể hấp thụ hết mà và gây tồn dư vào cuối vụ. Vì thế, càng về cuối vụ thì tảo càng phát triển mạnh, đặc biệt là bùng phát tảo hại trong ao.

Tôm ăn phải tảo sẽ rất khó tiêu hóa, ngoài ra còn gây tổn thương hệ tiêu hóa, tắc nghẽn đường ruột, lỏng phân, ruột đứt khúc, phân trắng.

Tảo hại, đặc biệt là tảo lam, khi chết đi sẽ dùng oxy để phân hủy và tạo ra khí độc gây hoại tử gan tôm. Ngoài ra, xác tảo còn gây nhầy nhớt nước, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.

Hướng dẫn kiểm tra PO4 trong ao nuôi

Để kiểm tra hàm lượng PO4, bà con sử dụng bộ test sera PO4 để có kết quả chính xác. Làm theo các bước sau:

  • Bước 1: Làm sạch lọ thủy tinh bằng mẫu nước cần kiểm tra, sau đó đổ khoảng 10ml mẫu nước thử vào lọ, lau khô bên ngoài lọ.
  • Bước 2: Thêm 6 giọt thuốc thử số 1, lắc tròn
  • Bước 3: Tiếp tục thêm 6 giọt thuốc thử số 2, lắc tròn
  • Bước 4: Thêm 1 muỗng thuốc thử số 3 vào lọ (muỗng đi kèm bộ test), đóng nắp và lắc tròn.
  • Bước 5: Mở nắp đợi 5 phút rồi so sánh màu của mẫu nước thử, dùng thang 10 ml+0 ml để so sánh kết quả. Trường hợp nước có màu xanh sẫm thì nồng độ PO4 là 2 mg/l hoặc nhiều hơn, tiếp tục pha loãng nước thử theo các bước tiếp theo.
  • Bước 6: Rửa lọ thủy tinh bằng mẫu nước cần kiểm tra, sau đỏ đổ 50ml mẫu thử và 5ml nước cất vào lọ.
  • Bước 7: Tiếp tục lặp lại quy trình từ bước 2 đến bước 4.
  • Bước 8: Mở nắp lọ 5 phút rồi đọc kết quả, so sánh với bảng 5ml+5ml. Nếu kết quả có màu xanh sẫm thì nồng độ PO4 là là 4 mg/l hoặc nhiều hơn. Khi đó, lấy 2ml mẫu nước này, kết hợp với 8ml nước cất rồi làm theo trình tự bước 2,3,4. Sử dụng thang 2ml+8ml để đọc kết quả.
  • Bước 9: Sau khi có kết quả, làm sạch lọ thủy tinh và phơi khô.

Biện pháp duy trì hàm lượng PO4 ổn định

Để duy trì PO4-P ở mức 0.03ppm (điều kiện để tảo hại không bùng phát). Biện pháp được khuyến nghị như sau:

  • Thay 30% nước, thay nước từ từ, nước đầu vào phải được lắng và xử lý kỹ lưỡng.
  • Nạo vét đáy kỹ càng trước mỗi vụ, nước trước khi lấy vào ao phải được diệt khuẩn.
  • Khi tảo hại phát triển, cần tăng cường sục khí để tăng oxy trong nước, kích thích Photpho liên kết và lắng xuống đáy ao, giảm PO4-P.
  • Có thể nuôi kết hợp cá rô phi và tôm, cá rô phi có khả năng tiêu hóa 30 – 60% hàm lượng protein trong tảo lam và tảo lục.
  • Kiểm soát lượng thức ăn, cho tôm ăn vừa đủ để hạn chế dư lượng P cũng như tiết kiệm chi phí.
  • Cắt tảo bằng vi sinh Alpha Nanogen thế hệ mới, phù hợp với mọi loại ao, tiết kiệm chi phí. Tham khảo cách sử dụng tại đây.
  • Ngâm 20kg vôi CaCO3 + 10kg Zeolite qua đêm. Hôm sau tạt toàn bộ hỗn hợp vôi, Zeolite xuống ao 1.000m3 nước.
  • Tạt vi sinh định kỳ 5 – 7 ngày/lần để kiểm soát tảo và chất nước.

Tham khảo một số sản phẩm trong nuôi tôm:

Xem đầy đủ sản phẩm tại đây

Trên đây là phương pháp kiểm tả PO4 trong ao bà con cần biết để áp dụng và kiểm soát tốt tình trạng tảo trong ao nuôi thủy sản. Bà con có bất kỳ thắc mắc nào trong quá trình nuôi vui lòng liên hệ Apex Pharma để được tư vấn: