Tảo độc là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề trong ao tôm. Tuy nhiên, không phải người nuôi nào cũng đang làm tốt việc xử lý tảo độc và quản lý tảo trong ao, điều này gây những ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến sức khỏe của tôm, khiến tôm mẫn cảm hơn với các tác nhân gây bệnh. Cùng Apex Pharma tìm hiểu về các xử lý và quản lý tảo độc hiệu quả, tiết kiệm để mang đến chất lượng tốt nhất trong ao nuôi.

Tảo độc là gì?

Tảo độc là những loại tảo gây ảnh hưởng xấu đến các loài thủy sản nuôi trồng, dù là ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp. Có thể kể đến một số loại tảo độc có ảnh hưởng xấu đến thủy sản nói chung và tôm nói riêng như: tảo lam, tảo giáp, tảo mắt…

Độc tố của những loại tảo này ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng nước và có thể gây hoại tử gan trên tôm cá, giảm sức đề kháng khiến tôm trở nên mẫn cảm hơn với các tác nhân gây bệnh.

Các loại tảo độc thường thấy trong ao tôm

Tảo lam

Tảo lam trong ao tôm thường có 2 loại là: Oscillatoria và Microcystic. Nhìn trên kính hiển vi chúng sẽ có hình dạng, cấu tạo khác nhau, rất dễ dàng phân biệt. Tuy nhiên, nếu nhìn bằng mắt thường sẽ rất khó phân biệt được 2 loại này.

Khi tảo lam phát triển với mật độ dày trong ao thì bằng mắt thường chúng ta có thể quan sát được những hạt li ti trên mặt nước, nước ao sẽ chuyển sang màu xanh lam hoặc xanh ngọc, váng xanh nổi dày trên mặt nước, nước có mùi hôi.

Đặc biệt, khi trời nắng chúng sẽ nổi thành đám trên nước, và xuôi về hướng cuối gió. Tảo giá sẽ có dạng hạt hoặc sợi, rất dễ mắc vào mang tôm khiến tôm hô hấp khó khăn.

Nếu quan sát trên tôm có thể  nhận ra những biểu hiện sau:

  • Tôm mắc bệnh đường ruột: ruột mờ, đứt đoạn, trống ruột
  • Tôm có mùi hôi, bị bám rong
  • Tôm khó hô hấp, thường ngoi lên mặt nước để thở

Tảo mắt

Tảo mắt được xếp vào sinh vật chỉ thị môi trường, tức là khi chúng xuất hiện chứng tỏ ao bị ô nhiễm hữu cơ, đáy ao nhiễm bẩn và tích tụ khí độc. Khi tảo mắt xuất hiện trong ao, ao sẽ có một số biểu hiện như:

  • Tảo mắt thường xuất hiện trong các ao nuôi nước ngọt, không có trong ao nước lợ hay nước mặn.
  • Nước ao mà màu xanh rau má hoặc màu nâu.
  • Nếu quan sát bằng kính hiển vi sẽ thấy chúng di chuyển rất nhanh nhờ lông roi, ở đầu trước có điểm mắt màu đỏ.

Tảo giáp

Tảo giáp chính là nguyên nhân gây bệnh phát sáng trên tôm, ngoài ra còn gây một số bệnh tiêu hoa, ruột đứt khúc. Khi bám vào mang sẽ khiến tôm khó hô hấp, phải nổi đầu để thở.

Khi ao xuất hiện tảo giáp, nước ao sẽ đổi sang màu trà sẫm hoặc nâu đỏ, dao động pH giữa ngày và đêm lớn. Khi quan sát trên kính hiển vi sẽ thấy chúng giống như những hạt lơ lửng màu đen, có khe và gai ở giữa.

Vì sao tảo xuất hiện trong ao tôm?

Có nhiều nguyên nhân khiến tảo xuất hiện, trong đó 2 nguyên nhân chính là do ô nhiễm môi trường nước và biến đổi nhiệt độ thất thường. Cả 2 đều là lý do khiến tảo độc phát triển mạnh mẽ trong ao khó kiểm soát.

Ao nuôi ô nhiễm

Ao nuôi bị ô nhiễm do nhiều tác nhân, trong đó chủ yếu là các yếu tố như:

  • Quản lý thức ăn không hiệu quả, thức ăn dư thừa nhiều tích lũy dưới đáy.
  • Phân tôm trong suốt vụ nuôi, tôm càng lớn thì thải phân càng nhiều.
  • Nền đáy dơ bẩn do không cải tạo ao kỹ, nước không được xử lý định kỳ

Thời tiết thay đổi thất thường

  • Mưa lớn kéo dài khiến các chỉ số trong ao như độ mặn, pH, kiềm giảm nhanh, nước phân tầng khiến tảo lam phát triển nhanh chóng.
  • Nắng nóng kéo dài, mưa đột ngột khiến môi trường nước thay đổi, quá trình phân hủy mùn cơ tăng sinh nhiều dinh dưỡng tạo điều kiện cho tảo phát triển mạnh mẽ.

Nguyên nhân khiến tảo tàn, thiếu tảo

Nguyên nhân tàn tảo

  • Mưa lớn hoặc nắng nóng kéo dài khiến hàm lượng oxy hòa tan trong nước thấp gây chết tảo.
  • Mưa lớn kéo dài, thiếu ánh sáng khiến tảo không thể quang hợp được.

Nguyên nhân khiến ao thiếu tảo

  • Các vùng nước có hàm lượng dinh dưỡng kém thường không phải nơi thích hợp để tảo có thể phát triển
  • Phiêu sinh động vật nhiều ăn hết tảo trong ao.
  • Nước đục làm tảo không quang hợp được.

Biện pháp xử lý tảo độc và quản lý tảo trong ao nuôi tôm

Xử lý tảo độc khi mật độ dày

Khi phát hiện mật độ tảo dày và đang có dấu hiệu tăng lên nhanh chóng, người nuôi cần thực hiện các công tác sau:

  • Với xác tảo
  • Thay nước trong ao nếu có điều kiện
  • Kiểm soát thức ăn thừa sát sao hơn
  • Xử lý tảo bằng men vi sinh Alpha Nanogen, đánh vào lúc 20 – 24h.
  • Xử lý bùn đáy và xi phông thường xuyên.
  • Đối với tảo lam thì có thể diệt tảo bằng cách tăng độ mặn trong ao
  • Nuôi tôm kết hợp xen kẽ với cá rô phi, đây là cách có thể diệt tảo 30 – 60%, tiết kiệm chi phí nuôi trồng.

Quản lý khi tảo tàn

  • Vớt xác tảo tàn
  • Xi phông đáy ao định kỳ
  • Kiểm tra các thông số của nước ao và điều chỉnh kịp thời
  • Chạy quạt, sục khí oxy hoặc sử dụng các viên nén khí để bổ sung oxy cho tôm
  • Thay 30% lượng nước trong ao
  • Giảm thức ăn xuống 30 – 50% để hạn chế chất thải hữu cơ trong giai đoạn này.

Quản lý khi ao thiếu tảo

Ao đục, ao nghèo dinh dưỡng là nguyên nhân khiến tảo không thể phát triển. Vì thế, đầu mỗi vụ nuôi, bà con nên xử lý nước sau đó bổ sung dinh dưỡng cho ao để gây màu nước và gây tảo. Tảo vừa là nguồn thức ăn tự nhiên cho tôm, vừa giúp cân bằng môi trường nước hiệu quả.

Tham khảo một số sản phẩm trong nuôi tôm:

Trên đây là bí quyết xử lý tảo độc và quản lý tảo trong ao nuôi tôm hiệu quả, tiết kiệm. Bà con có bất kỳ thắc mắc nào trong quá trình nuôi vui lòng liên hệ Apex Pharma để được tư vấn: